چگونه پاورپوینت درسی بسازیم؟

بی شک، پاورپوینت انتخاب اول همه برای تدریس و ساخت محتوای درسی است. اما اینکار برای همه کار ساده ای نیست و عده بسیاری برای انجام پاورپوینت با مشکلات زیادی مواجه هستند. برای اینکه بدانیم چگونه پاورپوینت درسی بسازیم، ابتدا باید محتوای درس را به طور کامل مشخص و خلاصه کنیم. البته ساخت پاورپوینت درسی، 12 مرحله دارد که در ادامه این مقاله با آنها آشنا خواهید شد. پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

مدت زمان تخمینی مطالعه: 10 دقیقه

چگونه پاورپوینت درسی بسازیم؟ (آموزش کامل در 12 مرحله)

ابتدا باید هدف پاورپوینت و موضوع دقیق آن را برای تدریس مشخص کنیم. بدون دانستن هدف دقیق، نخواهیم دانست که چگونه پاورپوینت درسی بسازیم. دانلود تمپلیت مناسب و شناخت دقیق دانش آموزان و دانشجویان در مراحل بعد قرار می گیرند. سپس اسلایدها را با ترتیب مناسب طراحی کرده و می افزاییم. در ادامه به طور دقیق تمامی این مراحل را معرفی میکنیم.

1- تعیین هدف پاورپوینت درسی

ابتدا باید تعیین کنیم که دقیقا چه محتوایی باید در فایل پاورپوینت ما گنجانده شود و مخاطب ما قرار است چه چیزهایی را چگونه یاد بگیرد. در این راستا، می توانیم بیندیشیم که مخاطب ما پس از مشاهده کامل فایل پاورپوینت و ارائه مطالب، چه تعداد مسئله تازه را خواهد آموخت. پاورپوینت ها از نظر هدف به 4 دسته تقسیم می شوند:

• نوع تصمیمی: در این حالت، یک هدف دسته جمعی مشخص از قبل وجود دارد و قرار است درباره آن هدف، تصمیم گروهی گرفته شود. فایل پاورپوینت کمک می کند تا به تصمیم گیری بهتری درباره آن هدف دست پیدا کنیم.
• نوع اقناعی: در این حالت، می خواهیم افراد را درباره یک پیشنهاد یا برنامه درسی، قانع کنیم.
• نوع آگاهی دهنده: این حالت در میان پاورپوینت های درسی رایج تر است. در این نوع پاورپوینت ها، می خواهیم تا مجموعه ای از اطلاعات و دانش را به ذهن مخاطب انتقال دهیم.
• معرفی: در این حالت، قصد داریم تا یک ابزار، مجموعه ای از دستورالعمل ها، یک ایده یا اندیشه را فقط به مخاطب معرفی کنیم. نوع معرفی، هدف انتقال مفاهیم به حافظه مخاطب را ندارد.

2- تمرکز بر نوع مخاطبان پاورپوینت

نقاط ضعف، نقاط قوت و نیازهای مخاطبان باید به طور کامل مورد ملاحظه قرار گیرد. برای مثال، ممکن است تعدادی از مخاطبان با مشکلات شنیداری یا دیداری و دیگر مشکلات جسمی روبرو باشند. باید بدانیم که چگونه پاورپوینت درسی بسازیم تا آنها نیز بتوانند از آن بهره ببرند. این کار با افزودن تصاویر، زیرنویس یا صوت های تکمیلی امکان پذیر خواهد بود. همچنین پیچیدگی زبان آموزش در پاورپوینت باید مناسب با سطح سواد، سن مخاطبان و میزان آشنایی قبلی آن ها با مطالب باشد.

3- انتخاب قالب پاورپوینت درسی

تم های آماده از قبل در نرم افزار پاورپوینت وجود دارد. این تم ها در سربرگ Design قابل دسترسی و انتخاب هستند. ما می توانیم به توجه به موضوع درس، راحتی خواندن مطالب و حتی ویژگی های ظاهری کلاس (مانند رنگ دیوارها و میزان نور)، تم را انتخاب کنیم. تم ها نقش مهمی در پاورپوینت درسی دارند. اگر تم های آماده مورد پسند نیستند، می توانیم با مراجعه به وب سایت های مختلف برای دانلود قالب پاورپوینت اقدام کنیم.

4- آماده سازی محتوای درسی

محتوای درسی می بایست برای گنجاندن در فایل پاورپوینت دوباره نویسی شود. پیش از هر چیز، مطالب باید به خلاصه ترین و تاثیرگذارترین حالت ممکن دربیایند. آن قسمت هایی که لازم است داخل جدول و نمودار قرار بگیرند، مانند آمارها، اعداد و داده ها، باید مشخص و جدا شوند. ترتیب مطالب باید به صورت معنادار و شفاف باشد. برخی از افراد، یک خط زمانی را به قسمت بالایی اسلایدها می افزایند تا مخاطب به نحوه پیش روی قسمت های مختلف تدریس واقف گردد.

5- افزودن اسلایدها

می توانیم یک رونوشت از تمپلیت مورد نظرمان را در نرم افزار PowerPoint باز کنیم. اگر قصد استفاده از تم های آماده نرم افزار را داریم، کافی است مستقیما محیط نرم افزار باز کنیم. سپس اسلایدها را یکی یکی می افزاییم. برای افزودن اسلاید جدید، باید از سربرگ Home گزینه New Slide را بزنیم.

در هر تمپلیت، معمولا چند انتخاب برای طرح اسلایدها داریم که چینش محتوا در آن به گونه متفاوتی تنظیم شده است. یکی از این طرح ها متناسب با نوع محتوای مورد نظر انتخاب می شود. طرح یا Layout اسلاید تاثیر بسزایی در اینکه چگونه پاورپوینت درسی بسازیم میگذارد و باید هوشمندانه انتخاب شود. اگر اسلایدی برایمان مطلوب نبود، می توانیم با راست کلیک روی آن در نوار سمت چپ و زدن گزینه Delete، اسلاید را حذف کنیم.

6- افزودن اسلاید عنوان

اسلاید عنوان، معمولا اسلاید اول فایل است. در این اسلاید، مواردی مانند نام خدا، موضوع درس، نام مدرس، تاریخ و دیگر جزئیات با فونت بزرگ نوشته می شوند.

7- طراحی اسلایدهای پاورپوینت درسی

ممکن است شما هم قصد انجام پاورپوینت فوری را داشته باشید، اما باید در نظر بگیرید که جهت طراحی اسلایدها، ابتدا باید به حجم محتوای خلاصه شده خود نگاه کنیم و تعداد اسلاید ها را تعیین کنیم. معمولا برای یک تدریس 20 دقیقه ای، حدود 10 اسلاید نیاز خواهیم داشت؛ یعنی برای هر اسلاید 2 دقیقه زمان در نظر می گیریم. لازم است هنگام طراحی اسلایدها، از نوشتن حجم بالای متن در هر اسلاید خودداری کنیم. قانون 6 در 6 پاورپوینت می گوید که بهتر است در هر اسلاید نهایتا 6 خط و در هر خط نهایتا 6 کلمه بگنجانیم تا مخاطب سردرگم نشود. همچنین هر اسلاید باید فقط متمرکز بر یک ایده واحد باشد.

اندازه فونت اسلایدها برای عناوین به طور میانگین بین 36 تا 40 و برای متن های معمولی در حدود 32 یا کمتر انتخاب می شود. فونت های بسیار پیچیده هنری می توانند در مواقع جزئی به زیبایی اسلایدها بیفزایند؛ اما استفاده از آن ها برای کل متن اشتباه است، زیرا از خوانایی متن می کاهند. همچنین توصیه می شود که عبارت های مهم را با خط کشی (Underline)، بولد (Bold)، هایلایت و ایتالیک برجسته کنیم. ترکیب رنگ پس زمینه، متن و تصاویر نباید شلوغی ایجاد کند. تضاد بین رنگ متن و پس زمینه باید برای مخاطب خوانا باشد.

8- ترتیب اسلایدهای پاورپوینت درسی

ترتیب اسلایدها باید مطابق با ترتیب ارائه محتوا باشد. ترتیب محتوا، مهم ترین نکته ای است که نحوه ساخت پاورپوینت درسی را تعیین و معمولا به صورت زیر انجام می گیرد:

• عنوان
• بیان اهمیت موضوع
• مرور اولیه موضوع و بیان کلیات
• محتوای اصلی با جزئیات بیشتر
• جمع بندی
• پرسش و پاسخ
• منابع

9- افزودن تصویر، صوت و گرافیک

تصاویر و جلوه های گرافیکی، همگی می بایست با محتوای متنی همخوانی داشته باشند. استفاده بیش از حد و نامربوط از تصاویر، مخاطب را گیج می کند. برای افزودن نمودار، بهتر است نمودارهای 2 بعدی را انتخاب کنیم، زیرا نمودارهای 3 بعدی می توانند کمی گیج کننده باشند. استفاده از تصاویر متحرک و GIF میتواند اثرگذاری آموزش را بالا ببرد، اما این کار باید به طور هوشمندانه و پراکنده انجام گیرد. همچنین ترانزیشن ها، روش های مناسبی برای حرکت از یک اسلاید به اسلاید بعد هستند.

10- تعاملی کردن پاورپوینت

اگر واقعا می خواهیم بیاموزیم که چگونه پاورپوینت درسی بسازیم، حتما باید به مسئله تعامل توجه داشته باشیم. ارائه مطالب بر پایه ابزارهای دیجیتال مانند PowerPoint، در ذات خود محدودیت هایی از نظر ارتباط پیش می آورد. به همین دلیل، ضروری است که مدرس روش های خلاقانه ای را برای برقراری تعامل بین خود و مخاطبان به کار گیرد. برای مثال، می توانیم اسلایدهای مجزا را برای پرسش و پاسخ یا بازی طراحی کنیم. حتی می توانیم در قالب اسلاید از مخاطبان یک آزمون بگیریم. اسلایدهای نظرسنجی و آمارگیری از دیگر راه های برقراری تعامل هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با نحوه ساخت پاورپوینت های تعاملی این مقاله را مطالعه بفرمایید.

11- افزودن اسلاید منابع و سپاسگزاری

رسم است که در انتهای فایل پاورپوینت، جهت ادای احترام یا ایجاد فضای مثبت، ارائه دهنده از مخاطبان خود سپاسگزاری می کند. البته پیش از آن، یک اسلاید به عنوان اسلاید منابع افزوده می شود. در این اسلاید، می توانیم ذکر کنیم که هر قسمت از محتوای خود را از چه مقاله، کتاب یا وب سایتی برداشته ایم.

12- تمرین، بازبینی و اصلاح

پس از تکمیل پاورپوینت، خوب است دست کم یک بار آموزش با آن را تمرین کنیم. مطمئنا هنگام تمرین، با مشکلاتی مواجه می شویم یا راهکارهایی برای بهبود فایل pptx به ذهنمان خواهد رسید. می توانیم این موارد را هنگام تدریس آزمایشی یادداشت کنیم و با توجه به آن ها، پاورپوینت خود را اصلاح نماییم.

جمع بندی

پاورپوینت درسی از انواع پاورپوینت آگاهی دهنده به شمار می رود. این یعنی ما با ساخت پاورپوینت درسی، می خواهیم مطالبی را به ذهن مخاطب انتقال دهیم و اثرگذاری پایداری روی حافظه درازمدت او داشته باشیم. بنابراین، باید توجه کنیم که چگونه پاورپوینت درسی بسازیم تا ترکیب رنگ، سایز فونت، جلوه های بصری و البته خلاصه محتوای خوبی داشته باشد. مراحل انجام پاورپوینت درسی شامل خلاصه سازی درس، انتخاب تم، افزودن اسلایدها، تمرین و اصلاح می شود.

پرسش های پرتکرار مرتبط با اینکه چگونه پاورپوینت درسی بسازیم

سایر مقالات پیشنهادی برای مطالعه

• فرمت های ذخیره سازی در پاورپوینت
• چگونه پاورپوینت را ذخیره کنیم؟
• تبدیل پاورپوینت به عکس